Solidair, open karakter, verbinding
Wat hebben de Chinese muur, het Baikalmeer, de Notre Dame, de historische binnenstad van Paramaribo, de Taj Mahal, het tropisch regenwoud van Sumatra, Persepolis, de Galapagos eilanden en de Beemster gemeen? Allen staan op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Het gebied ten noorden van Purmerend werd in 1999 toegevoegd aan de lijst omdat het een bijzonder stuk cultureel erfgoed is dat behouden moet worden.
Rechte lijnen
De Beemster is een mooi, groen gebied dat beroemd is om haar kazen. Toch is dat niet het meest bijzondere aan deze omgeving. Om te zien wa de Beemster uniek maakt moet je een vliegtuig in stappen, of de plattegrond bekijken en dan zie je het meteen: rechte lijnen. Alle wegen en sloten zijn aangelegd volgens een strak patroon. Je ziet vierkanten, opgedeeld in lange gelijkvormige kavels. Nergens loopt meanderend riviertje, geen lijn loopt diagonaal.
De plattegrond van de Beemster oogt zo meetkundig omdat het gebied kunstmatig is ontstaan. Het is aan de tekentafel bedacht volgens de principes die tijdens Renaissance populair waren: orde, regelmaat en harmonie. Voordat de Beemster werd ingepolderd was het een zompig veenlandschap, waar men niet zo veel mee kon. Rond 1600 legde men een dijk van 38 kilometer aan, die als een ring om het gebied heen kwam te liggen. Met behulp van molens werd het land leeggepompt, tot het bruikbaar was voor gebruik in de landbouw. Dit gebeurde onder leiding van Jan Adriaanszoon Leeghwater, naar wie een park is vernoemd in Purmerend.
New York
Sommigen beweren dat het stratenplan van Manhattan gebaseerd is op de kavel-indeling van de Beemster. Dat is niet uitgesloten, want in 1602 richtte men de Beemster in en in 1625 koloniseerden de eerste Nederlanders het stuk land dat we nu kennen als het centrum van New York. Het bijzondere aan de Beemster is dat de kavels sinds de aanleg niet van vorm zijn veranderd. Al 400 jaar houden bestuurders van de gemeente vast aan het oorspronkelijke plan. Zelfs de loop van de snelweg tussen Hoorn en Zaanstad paste zich aan om te passen in de typische kavelindeling.
Naar buiten
Heb je zin in een rondje, of beter gezegd: vierkantje, Beemster?
Begin dan in Zuidoosterbeemster. Dit dorpje ligt het dichts bij Purmerend. Bezoek het Arboretum, het bomenmuseum, om bomen te zien met namen als de Kardinaalsmuts, de Juglans en de Sneeuwbal.
Vervolgens rij je via het buurtschap Halfweg door naar het midden van de Beemster, naar het dorp Middenbeemster. Hier staat een kerk die ontworpen is door architect Hendrik de Keyser. Hij ontwierp ook de Zuiderkerk in Amsterdam en het praalgraf van Willem van Oranje in Delft. Literatuurliefhebbers kunnen naar het Betje Wolff museum.
Hou je meer van crossen, of wil je naar een kaasmakerij? Heb je zin om te slapen op een bijzondere plek? Ook dat kan. Kijk op visitbeemster.nl en beleefdebeemster.nl voor inspiratie.
kaart afkomstig van: https://onh.nl/